Aforro enerxético e construción sostible en Galicia (I)

Gasto anual en calefacción de vivenda de 100 m2
Baixo consumo, eficiencia enerxética, enerxías renovables, sostibilidade, pegada de carbono, etc. Seguro que escoitades con cada vez máis frecuencia termos similares a estes.
Dende o dubidoso “compromiso” do protocolo de Kioto de 1997, pasando por “An inconvenient Truth” (Unha verdade incómoda) de Al Gore do 2006, ata as cada vez máis frecuentes subidas nas facturas da luz e o polémico Decreto das renovables1; a concienciación da cidadanía pasou dun estado de curiosidade  e observancia a unha sensibilización en tímido crecemento que se amplía segundo se converte nun problema de índole económica.
O noso campo de traballo e especialización, a edificación, é a responsable durante a súa construción e vida útil de aproximadamente o 40% da consumo de enerxía total do país.
O estándar de espazo de vida confortable foi mudando cos anos, evolucionando cara a consecución dun ambiente con temperatura estable entre os 21º C en inverno e os 24º C en verán, e unha ventilación que pasou de estar controlada polos habitantes da casa a ser obrigatoria con aperturas mínimas constantes.
Sen embargo o sector da promoción inmobiliaria, movido pola rendibilidade a curto prazo, nunca se molestou en calcular os prazos de amortización das posible melloras en illamento térmico nas vivendas. Escusándose en que o público obxectivo o que quere é unha vivenda barata (cousa que por outra banda tampouco é que lle ofreceran, cos prezos que se chegaron a pagar), dedicáronse durante décadas a cumprir de mala gana as normativas de illamento térmico, sen valorar ou ofrecer unha calidade real aos compradores.
O clima galego, en concreto o oceánico no que realizamos a maior parte da nosa labor profesional, caracterízase ademais de pola presenza habitual de auga e humidade, por unhas temperaturas moi suaves. Pero a construción convencional nunca aproveitou esta vantaxe, recorrendo sen mais a potentes sistemas de calefacción para quentar espazos deficientemente illados.
Os galegos temos fama de xente pragmática, pero o sector aínda nunca ofertou unha alternativa baseada no aforro a longo prazo, na inversión en aforro enerxético. Unha oferta que de estenderse como modelo suporía unha mellora auténtica das vivendas novas respecto das usadas, e non a situación actual, na que as vantaxes reais de pagar un 60% máis por unha vivenda a estrear se reducen a ter videoporteiro, fiestras con vidro dobre e uns acabados algo máis actualizados, a cambio de ter unhas estancias ata un 30% máis pequeñas.
¿Haberá cambio de tendencia? Despois destes anos, esperemos que non sexan moitos mais, de revisión do sistema, ¿conseguiremos a nova xeración de técnicos mudar o pensamento dos promotores? Nos aínda albergamos algo de esperanza.
 
1 texto completo en http://www.boe.es/boe/dias/2014/06/10/pdfs/BOE-A-2014-6123.pdf


Bajo consumo, eficiencia energética, energías renovables, sostenibilidad, huella de carbono, etc. Seguro que escucháis con cada vez más frecuencia términos similares a estos.
Desde el dudoso “compromiso” del protocolo de Kioto de 1997, pasando por “An incovenient Truth” (Una verdad incómoda) de Al Gore en el 2006, hasta las cada vez más frecuentes subidas en las facturas de la luz y el polémico Decreto de las renovables1; la concienciación de la ciudadanía pasó de un estado de curiosidad y observancia a una sensibilización en tímido crecimiento que se amplía según se convierte en un problema de índole económico.
Nuestro campo de trabajo y especialización, la edificación, es la responsable durante su construcción y vida útil de aproximadamente el 40% del consumo de energía total del país.
El estándar de espacio de vivienda confortable fue cambiando con los años, evolucionando hacia la consecución de un ambiente con temperatura estable entre los 21º C en invierno y los 24º C en verano, y una ventilación que pasó de estar controlada por los habitantes de la casa a ser obligatoria con aperturas mínimas constantes.
Sin embargo el sector de la promoción inmobiliaria, movido por la rentabilidad a corto plazo, nunca se molestó en calcular los plazos de amortización de las posibles mejoras en aislamiento térmico en las viviendas. Excusándose en que el público objetivo lo que quiere es una vivienda barata (cosa que por otra parte tampoco es que le ofreciesen, con los precios que se llegaron a pagar), se dedicaron durante décadas a cumplir de mala gana las normativas de aislamiento térmico, sin valorar u ofrecer una calidad real a los compradores.
El clima gallego, en concreto el oceánico en el que realizamos la mayor parte de nuestra labor profesional, se caracteriza además de por la presencia habitual de agua y humedad, por unas temperaturas muy suaves. Pero la construcción convencional nunca aprovechó esta ventaja, recurriendo sin más a potentes sistemas de calefacción para calentar espacios deficientemente aislados.
Los gallegos tenemos fama de gente pragmática, pero el sector aún nunca ofertó una alternativa basada en el ahorro a largo plazo, en la inversión en ahorro energético. Una oferta que de extenderse como modelo supondría una mejora auténtica de las viviendas respecto de las usadas, y no la situación actual, en la que las ventajas reales de pagar un 60% por una vivienda a estrenar se reducen a tener videoportero, ventanas con vidrio doble y unos acabados algo más actualizados, a cambio de tener unas estancias hasta un 30% más pequeñas.
¿Habrá cambio de tendencia? Después de estos años, esperemos que no sean muchos más, de revisión del sistema, ¿conseguiremos la nueva generación de técnicos cambiar el pensamiento de los promotores? Nosotros aún albergamos algo de esperanza.

Lei de Servizos profesionais

Retomando o blog, despois dun tempo de inactividade a raíz da eficacia de Facebook como medio de expresión, queremos aportar os nosos comentarios a unha airada opinión aparecida en medios de prensa, sobre o candente asunto do Borrador de Anteproxecto de Lei de Servizos Profesionais, que se está a debater ultimamente.


A noticia en cuestión é esta, e non queremos salientar aspectos da súa falta de educación, podedes xulgala vos mesmos:

http://www.eleconomista.es/blogs/live-construction/?p=481

E nun dos comentarios do 29 de xaneiro, aportamos a nosa opinión, que queremos compartir aquí, e que agardamos comprendades os termos da expresión en función da opinión verquida orixinalmente:


"Comentaré respondiendo a varios de los anteriores, con dos argumentos de peso, que además quiero apartar de la focalización sobre las competencias técnicas o no:

1º El talento no viene de nacimiento, se educa. Como bien se ha dicho con anterioridad, muchas de las grandes obras de "arquitectura", proceden de personas con distintas titulaciones. Pero también es cierto que todos aquellos que han demostrado ese talento, se han formado adecuadamente con arquitectos o gente dedicada al mundo del "proyecto de arquitectura".
Y quiero evidenciar la gran diferencia que existe con un proyecto de instalaciones o de estructuras, que tienen poco que ver en sus desarrollos, planteamientos y puntos de partida con uno de arquitectura, pues en estos la optimización económico práctica es la única meta, no existe lugar para las personas.

Por este motivo, y en un mundo actual, donde se exigen titulaciones por cuestiones de responsabilidad civil (y no sólo relacionada con los daños físicos causados, véase algún caso de sentencias de derribo condenatorias por deficiente integración con el ambiente como la Colina Castrelos en Vigo); es obvio que debe existir una homologación previa para ejercer como arquitecto.
Y no creo necesario que esta capacidad legal venga exclusivamente de las Universidades, pues estoy seguro de que muchos arquitectos técnicos, ingenieros de edificación, industriales, de caminos y otros; tienen tanta o más capacidad para proyectar arquitectura que ciertos arquitectos (de los que se ha hablado y por desgracia abundan). Pero nuestro mundo de marcados CE nos exige, por nuestra seguridad y por el bien de nuestro ambiente (natural, urbano y humano), que se capacite para realizarlo; sea a través de un título universitario, un examen o prueba capacipativa, o cualquier otro medio que demuestre que es válido para ese trabajo.

Y un ingeniero, como un arquitecto técnico, exclusivamente mediante su formación, NO ESTÁ capacitado para proyectar arquitectura; al contrario que un arquitecto, al que se forma para ello.

Cuando entré en la universidad, nunca había estudiado arte, ni siquiera me interesaba mucho. Poco sabía sobre arquitectura mesopotámica, egipcia, griega, romana, medieval, renacentista. No sabía de donde procedían las distribuciones habituales de nuestras casas, ¡Ni se me ocurría planteármelo! Seis años de universidad después (sí, de los pocos, y haciendo botellón; y estudiando ecuaciones diferenciales, método de Cross, calculando y dimensionando zapatas a mano y todo lo que se ha comentado), y tras un par de años aprendiendo de un maestro arquitecto (sí, de los buenos) esa parte de "gusto y sensibilidad" es la que dirige mis proyectos, y es la que permite que mis clientes me digan "Qué habitable es mi casa, que agradable" (por ir a un ejemplo directo y comprensible para mentes reduccionistas) y no se quede en un miserable: "qué eficiente" o "qué barata" o "y no me entra agua"; pues obviamente esa es una parte imprescindible y que, seamos francos, no requiere de ningún talento, sólo un mínimo de esfuerzo en el trabajo.


2º El asunto de "sobre gustos no hay nada escrito" que subyace en la base de los argumentos contra los arquitectos en la defensa de la LSP, es ROTUNDAMENTE FALSO.
Sobre gustos sí hay escrito, y mucho.
Posiblemente es uno de los temas más tratados a lo largo de la historia. Esos "gustos" proceden de la evolución de la humanidad, se han ido forjando tras innumerables pensadores, dirigentes, sucesos, guerras, hambrunas, estudios, tratados, diseños, planos y demás. La historia lo condiciona todo, y quien la estudia, es consciente de esos condicionantes, no se los inventa.
Los arquitectos dedicamos, en nuestra formación, innumerables horas a estudiar arte, historia de la arquitectura y del urbanismo; y se nos examina a diario con una asignatura de proyectos, en la que se juzga nuestra capacidad para aplicar nuestros conocimientos al proyecto. Y no hablo de los conocimientos técnicos, que esos también, sino de aquellos que muchos no entienden porque no son "cuantificables", sino "cualificables". Y lo aplicamos, no haciendo dibujitos, sino creando las viviendas y ciudades del futuro; con mayor o menor éxito o pericia, está claro, pero en todo caso con una formación adaptada y pensada específicamente para ello; de manera unívoca y exclusiva."

Vivenda de baixo custe en Bembrive





A proposta xurde da suma de condicionantes: temporalidade do uso + economía + ecoloxía + vistas.
Concibida coma vivenda de ocio: para uso estival e de fin de semana.
Concibida como contedor rectangular de dimensións reducidas, para reducir os custes e desperdicios de material.
Concibida para minimizar as necesidades de aporte de calefacción, e con sistemas construtivos que garantan unha relación óptima entre recursos consumidos, custe, e prestacións obtidas.
Concibida para orientarse ás vistas á ría e á cidade, situadas ao norte, sen prescindir da luz e calor solares.

Buscábase a consecución dun espazo de estancia para os momentos de ocio, cun custe mínimo e unha execución rápida; dentro dun presuposto moi axustado. Formúlase a construción dun único volume, de dúas alturas, con xeometrías rectas e simples, que permitan minimizar os desperdicios de material e os tempos de execución. Asúmese a unificación espacial como medio para reducir custes pola desaparición de tabicarías, revestimentos, pinturas e instalacións.

Óptase polo emprego de espazo a dobre altura, a pesar do incremento de custe que supón, para compensar en vertical o axuste superficial en horizontal. Compénsase este feito mediante o emprego dunha cuberta inclinada cara o espazo de día, compensando o exceso de altura.

A vivenda queda así dividida en dúas partes: un espazo de día a dobre altura, e os espazos que requiren unha altura inferior: dormitorio, baño e estancia de usos múltiples superior, repartidos nas dúas plantas.

A conxugación dunha boa orientación solar e cara as vistas (que se sitúan en caras opostas), obtense mediante un lixeiro xiro da edificación respecto da xeometría da parcela, de xeito que a zona de día queda situada na metade oeste da casa (cun lixeiro xiro cara o norte), e a zona de noite na metade leste (cun lixeiro xiro cara o sur. Sobre a fachada (nor)oeste, e de cara a aproveitar as vistas e o uso exterior da vivenda, constrúese unha prolongación da mesma a modo de pórche, volcada ás vistas e protexida do incómodo soleamento de tarde de verán mediante unha cuberta que se agacha ata o límite para minimizar o sobrequecemento que produce o sol nos meses de xullo, agosto e setembro.

O dormitorio e o espazo multifuncional da planta alta (que se destinará en ocasións a dormitorio), aproveitan a luz solar de media mañá como calefacción solar ao máximo mediante o situado das fiestras nos puntos máis elevados posibles dos cuartos, ampliando ao máximo as ganancias solares e permitindo o aproveitamento útil das paredes que quedan situadas debaixo.

O espazo de día, ademais dos ocos que se abren á terraza e con ela ás vistas, conta cunha gran fiestra na fachada sur(oeste), deseñado para permitir as ganancias térmicas no inverno e bloquealas no verán mediante o emprego de lamas horizontais fixas.

Minimízase o número e dimensión dos ocos orientados ao nordés, limitándoos á fiestra da cociña, na que a iluminación estable do norte é moi favorable, e a unha porta opaca de entrada ao baño, directa dende o exterior, que facilita o acceso á vivenda con roupa de traballo na finca a través dun cuarto “de limpeza”, así como a saída á finca de cara a tender a roupa no exterior da mesma.

A distribución de ocos e o espazo único facilita, do mesmo xeito que o fai coa entrada de luz solar no inverno, a ventilación cruzada no verán. O emprego dun porche na fachada (nor)oeste, protexido do sol; sumado á instalación de fiestras na parte alta do espazo único, na estancia multifuncional, garante unha renovación de aire quente no verán practicamente inmediata por efecto cheminea, facilitando a entrada de aire fresco da terraza ao interior, e a saída de aire quente a través dos ocos na parte superior.

Os materiais:
As dimensións da vivenda, e a súa xeometría regular, permiten o emprego dunha estrutura parcialmente prefabricada baseada en prelousas de formigón. Este tipo de forxados permite acadar unha luz entre apoios superior aos 7-8 m, o que permite eliminar piares intermedios, e con elo cimentación e escavación para ela. A esta vantaxe súmaselle a redución en tempo de execución e a minimización de desperdicio material: encofrados e sobrantes de armado; co que se obtén unha drástica mellora nos custes tanto económicos coma ecolóxicos da vivenda.

As dimensións da vivenda axústanse as dimensións máximas de fabricación estándar das pranchas metálicas de cubrición de aceiro galvanizado, de xeito que non aparece ningunha clase de xunta na dirección perpendicular á pendente, co que se garante unha perfecta estanquidade da cuberta. Os encontros son limpos, sen puntos singulares, o que minimiza igualmente os tempos de execución e desperdicios de material.

A fachada será de táboas de madeira de piñeiro tratadas en autoclave, a modo de fachada ventilada, co que se garante un comportamento idóneo ante as condicións de humidade e temperatura do clima oceánico no que se implanta a vivenda. O emprego de madeira de piñeiro, a pesar das súas peores prestacións respecto das madeiras tropicais, motívase na redución de custes de transporte e explotación do material, pensando especialmente no ámbito ecolóxico da vivenda.


La propuesta surge de la suma de condicionantes: temporalidad del uso + economía + ecología + vistas.
Concebida coma vivienda de ocio: para uso estival y de fin de semana.
Concebida como contenedor rectangular de dimensiones reducidas, para reducir los costes y desperdicios de material.
Concebida para minimizar las necesidades de aporte de calefacción, y con sistemas constructivos que garanticen una relación óptima entre recursos consumidos, coste y prestaciones obtenidas.
Concebida para orientarse hacia las vistas a la ría y a la ciudad, situadas al norte, sin prescindir de la luz y calor solares.

Se buscaba la consecución de un espacio de estancia para los momentos de ocio, con un coste mínimo y una ejecución rápida; dentro de un presupuesto muy ajustado. Se plantea la construcción de un único volumen, de dos alturas, con geometrías rectas y simples, que permitan minimizar los desperdicios de material y los tiempos de ejecución. Se asume la unificación espacial como medio para reducir costes por la desaparición de tabiquerías, revestimientos, pinturas e instalaciones.

Se opta por el empleo de espacio a doble altura, a pesar del incremento de coste que supone, para compensar en vertical el ajuste superficial en horizontal. Se compensa este hecho mediante el empleo de una cubierta inclinada hacia el espacio de día, compensando el exceso de altura.

La vivienda queda así dividida en dos partes: un espacio de día a doble altura, y los espacios que requieren una altura inferior: dormitorio, baño y estancia de usos múltiples superior, repartidos en las dos plantas.

La conjugación de una buena orientación solar y hacia las vistas (que se sitúan en caras opuestas), se obtiene mediante un ligero giro de la edificación respecto a la geometría de la parcela, de modo que la zona de día queda situada en la mitad oeste de la casa (con un ligero giro hacia el norte), y la zona de noche en la mitad este (con un ligero giro hacia el sur. Sobre la fachada (nor)oeste, y de cara a aprovechar las vistas y el uso exterior de la vivienda, se construye una prolongación de la misma a modo de porche, volcada a las vistas y protegida del incómodo soleamiento de tarde de verano mediante una cubierta que se agacha hasta el límite para minimizar el sobrecalentamiento que produce el sol en los meses de julio, agosto y septiembre.

El dormitorio y el espacio multifuncional de la planta alta (que se destinará en ocasiones a dormitorio), aprovechan la luz solar de media mañana como calefacción solar al máximo mediante la situación de las ventanas en los puntos más elevados posibles de los cuartos, ampliando al máximo las ganancias solares y permitiendo el aprovechamiento útil de las paredes que quedan situadas debajo.

El espacio de día, además de los huecos que se abren a la terraza y con ella a las vistas, cuenta con una gran ventana en la fachada sur(oeste), diseñada para permitir las ganancias térmicas en el invierno y bloquearlas en el verano mediante el empleo de lamas horizontales fijas.

Se minimiza el número y dimensión de los huecos orientados al noroeste, limitándolos a la ventana de la cocina, en la que la iluminación estable del norte es muy favorable, y una puerta opacada de entrada al baño, directa desde el exterior, que facilita el acceso a la vivienda con ropa de trabajo desde la finca a través de un cuarto “de limpieza”, así como la salida a la finca de cara a tender la ropa en el exterior de la misma.

La distribución de huecos y el espacio único facilita, del mismo modo que lo hace con la entrada de la luz solar en el invierno, la ventilación cruzada en el verano. El empleo de un porche en la fachada (nor)oeste, protegido del sol; sumado a la instalación de ventanas en la parte alta del espacio único, en la estancia multifuncional, garantiza una renovación de aire caliente en el verano prácticamente inmediata por efecto chimenea, facilitando la entrada de aire fresco de la terraza al interior, y la salida de aire caliente a través de los huecos en la parte superior.

Los materiales:
Las dimensiones de la vivienda, y su geometría regular, permiten el empleo de una estrutura parcialmente prefabricada basada en prelosas de hormigón. Este tipo de forjados permite alcanzar una luz entre apoyos superior a los 7-8 m, lo que permite eliminar pilares intermedios, y con ello cimentación y excavación para ella. A esta ventaja se le suma la reducción en el tiempo de ejecución y la minimización de desperdicio material: encofrados y sobrantes de armado; con lo que se obtiene una drástica mejor en los costes tanto económicos como ecológicos de la vivienda.

Las dimensiones de la vivienda se ajustan a las dimensiones máximas de fabricación estándar de las planchas metálicas de cubrición de acero galvanizado, de modo que no aparece ninguna clase de junta en la dirección perpendicular a la pendiente, con lo que se garantiza una perfecta estanqueidad de la cubierta. Los encuentros son limpios, sin puntos singulares, lo que minimiza igualmente los tiempos de ejecución y desperdicios de material.


La fachada es de tablas de madera de pino tratadas en autoclave, a modo de fachada ventilada, con lo que se garantiza un comportamiento idóneo ante las condiciones de humedad y la temperatura del clima oceánico en el que se implanta la vivienda. El empleo de madera de pino, a pesar de sus peores prestaciones respecto de las maderas tropicales, se motiva en la reducción de costes de transporte y explotación del material, pensando especialmente en el ámbito ecológico de la vivienda.

Ampliación e reforma de vivenda en Mondariz Balneario







Unha vivenda compacta e encerrada en si mesma.
Unha parcela en socalcos, apegada ao río, na que se a casa ocupou o lugar máis elevado, e máis soleado.
Unha escavación parcial, coa casa asentada na rocha, a diversos niveis.

Ante a petición de mellorar as condicións habitables e espaciais da vivenda, de superficie reducida, elíxese ocupar parte do xardín superior da parcela, o máis habitable e vinculado á vivenda, cunha peza que delimite un espazo de vida que xa existía.

Unha ampliación que se vincula puntualmente e cun lixeiro xesto á edificación existente, buscando o seu lugar preciso mediante unha disposición quebrada. Unha envolvente protectora que se fai permeable selectivamente, permitindo á vez habitar o xardín e protexerse da proximidade da rúa.

A nova peza desapégase da edificación principal xerando un pequeno patio - solaina que fai de transición entre o exterior e a vivenda, incidindo na diferenza entre espazos de día e espazos de noite a través da propia apertura destes últimos á finca.

Na parte posterior, e xogando coa zona de acceso oposta, aparece outra terraza exterior, que busca o río voando sobre a rocha que configuraba o socalco principal, e na que a varanda desaparece convertida en cables de aceiro.

A madeira de piñeiro roxo envolve, coma un lique, toda a vivenda, unificando o existente co ampliado: ascende dende o garaxe recubrindo a pedra, as escaleiras e o balcón. Esténdese sobre o xardín, colonizándoo. Ascende polas paredes do corpo ampliado, converténdose en contras que salientan a ocupación estival da casa. Cobre o acceso, adentrando ao usuario no interior. E salpica finalmente todas as fiestras da vivenda existente, renovándoa e unificando a proposta.

Como premisa fundamental na reforma interior: o máximo aproveitamento do existente, todo aquel elemento válido para a súa función, consérvase. A escala da vivenda existente non discorda co entorno, polo que non se considerou preciso modificar o seu contorno exterior, que se respecta incluso mantendo a cuberta orixinal, que se conservaba en bo estado.

Os cuartos conservan a súa disposición salvo modificacións puntuais, aportándolles espazo de almacenaxe nas propias divisións. Unha lixeira modificación no distribuidor e no acceso ao mesmo, permite axustar a súa dimensión, mellorar a comunicación e independizar a área privada da vivenda.

Igual que ocorre no exterior, sobre os espazos brancos do interior esténdese a cor e a textura da madeira, neste caso de castiñeira aceitada; nacendo do distribuidor, onde é a protagonista, recubrindo as paredes de forma fixa e móbil ou desapegándose delas xerando mobiliario.

A cociña, que conserva o seu emprazamento, mantén a súa vocación de espazo fundamental e centro de vida  da vivenda: era o punto de acceso ao xardín, lugar de paso obrigado e na práctica o vestíbulo da vivenda; agora é o lugar de comunicación principal, que se pechará unicamente nos momentos precisos.

Saliéntase o contraste imposto pola limitada normativa de materiais do Concello de Mondariz Balneario: fachadas exclusivamente de pedra (salvo as existentes, que se poden conservar), carpinterías de madeira ou cores branca ou verde, e cuberta de tella.

Empréganse grandes contras de madeira que, abertas, se converten en fachada de madeira. Márcase con radicalidade a carpintería branca, xogando co volume orixinal e aproveitando o seu contraste coa madeira; en especial nas fiestras orixinais, nas que se emprega un recercado mixto de madeira e aluminio.

Aplícase granito gris Mondariz en aplacado vertical, xogando coas táboas de madeira, nunha gran rocha tallada, que contrasta nas quebras da súa xeometría coa convencionalidade da vivenda existente.

A cuberta tállase igualmente, apertándose ao máximo sobre o comedor, e cun lixeiro xesto de inclinación de cara a cuberta orixinal. Estas pendentes reducidas, levan ao emprego dunha cuberta invertida con protección de tella machucada, que favorece a integración da edificación no ambiente do núcleo.

Na cuberta existente, substitúese o canlón actual por un máis discreto de aluminio de cor branca, que remarca a xeometría da mesma, modernizando a súa imaxe.

No interior, consérvase a tarima de eucalipto existente, na medida do posible, mantendo o criterio de máxima conservación. O terrazo substitúese por formigón pulido, que unifica os espazos de húmidos e de día, ademáis de aparecer no garaxe, onde se xera un cuarto de servizo independizado con u-glass do resto do mesmo.


Una vivienda compacta y encerrada en sí misma.
Una parcela en socalcos, pegada al río, en la que la casa ocupó el lugar más elevado, y más soleado.
Una excavación parcial, con la casa asentada en la roca, a diversos niveles.
Ante la petición de mejorar las condiciones habitables y espaciales de la vivienda, de superficie reducida, se elige ocupar parte del jardín superior de la parcela, el más habitable y vinculado a la vivienda, con una pieza que delimite un espacio de vida que ya existía.
Una ampliación que se vincula puntualmente y con un ligero gesto a la edificación existente, buscando su lugar preciso mediante una disposición quebrada. Una envolvente protectora que se hace permeable selectivamente, permitindo a la vez habitar el jardín y protegerse de la proximidad de la calle.
La nueva pieza se despega de la edificación principal generando un pequeño patio - solarium que hace de transición entre el exterior y la vivienda, incidiendo en la diferencia entre espacios de día y espacios de noche a través de la propia apertura de estos últimos a la finca.
En la parte posterior, y jugando con la zona de acceso opuesta, aparece otra terraza exterior, que busca el río volando sobre la roca que configuraba el socalco principal, y en la que la barandilla desaparece convertida en cables de acero.
La madera de pino rojo envuelve, como un liquen, toda la vivienda, unificando lo existente con lo ampliado: asciende desde el garaje recubriendo la piedra, las escaleras y el balcón. Se extiende sobre el jardín, colonizándolo. Asciende por las paredes del cuerpo ampliado, convirtiéndose en contras que acentúan la ocupación estival de la casa. Cubre el acceso, adentrando al usuario en el interior. Y salpica finalmente todas las ventanas de la vivienda existente, renovándola y unificando la propuesta.
Como premisa fundamental en la reforma interior: el máximo aprovechamiento de lo existente, todo aquel elemento válido para su función, se conserva. La escala de la vivienda existente no es discordante con el entorno, por lo que no se consideró necesario modificar su contorno exterior, que se respeta incluso manteniendo la cubierta original, que se conserva en buen estado.
Los cuartos conservan su disposición salvo modificaciones puntuales, aportándoles espacio de almacenaje en las propias divisiones. Una ligera modificación en el distribuidor y acceso al mismo, permite ajustar su dimensión, mejorar la comunicación e independizar el área privada de la vivienda.
Igual que ocurre en el exterior, sobre los espacios blancos del interior se extiende el color y la textura de la madera, en este caso de castaño aceitado; naciendo del distribuidor, donde es la protagonista, recubriendo las paredes de forma fija y móvil o despegándose de ellas generando mobiliario.
La cocina, que conserva su emplazamiento, mantiene su vocación de espacio fundamental y centro de vida de la vivienda: era el punto de acceso desde el jardín, lugar de paso obligado y en la práctica el vestíbulo de la vivienda; ahora es el lugar de comunicación principal, que se cerrará únicamente en los momentos necesarios.

Se acentúa el contraste impuesto por la limitada normativa de materiales del Ayuntamiento de Mondariz Balneario: fachadas exclusivamente de piedra (salvo las existetnes, que se pueden conservar), carpinterías de madera o colores blanco o verde, y cubierta de teja.
Se emplean grandes contras de madera que, abiertas, se convierten en fachada de madera. Se marca con radicalidad la carpintería blanca, jugando con el volumen original y aprovechando su constraste con la madera; en especial en las ventanas originales, en las que se emplea un recercado mixto de madera y aluminio.
Se aplica granito gris Mondariz en aplacado vertical, jugando con las tablas de madera, en una gran roca tallada, que contrata en los quiebros de su geometría con la convecionalidad de la vivienda existente.
La cubierta se talla igualmente, apretándose al máximo sobre el comedor, y con un ligero gesto de inclinación hacia la cubierta original. Estas pendientes reducidas, llevan al empleo de una cubierta invertida con protección de teja machacada, que favorece la integración de la edificación en el ambiente del núcleo.
En la cubierta existente, se sustituye el canalón actual por uno más discreto de aluminio de color blanca, que remarca la geometría de la misma, modernizando su imagen.
En el interior, se conserva la tarima de eucalipto existente, en la medida de los posible, manteniendo el criterio de máximo conservación. El terrazo se sustituye por hormigón pulido, que unifica los espacios húmedos y de día, además de aparecer en el garaje, donde se genera un cuarto de servicio independizado con u-glass del resto del mismo.

Concurso para remodelación da Praza do Concello de Cerdedo






En primeiro lugar reposicionamos a pedra que compón o pavimento actual segundo un patrón axusta as nosas necesidades; para liberala da súa dependencia gravitatoria, levantándoa e pregándoa ao noso antollo.




Ao levantarse, o pavimento descubre o que ocultaba: o terreo orixinal. A pesar de tratarse do necesario espazo artificial no seu entorno, a praza asume con naturalidade a presenza de vexetación, favorecendo a integración humana.




Xenéranse planos horizontais e inclinados que acollen o programa.




O principal e organizador fundamental da proposta: a gran antesala do Concello. A pedra sepárase do solo e elévase, permitindo o acceso adaptado ao edificio, e xerando un espazo pertencente e dependente del. Un espazo que admite a concentración de persoas, e á vez serve de palco para calquera clase de acto.




Outros planos destínanse a espazo de estar, relacionarse, ler, conversar... E fano cunha variedade de escala que permite dende unha conversación privada a dous ata a reunión dun grupo de amigos.




Aprovéitase este mecanismo para liberar o parque infantil do seu "engaiolamento". Mediante a variación nos pregos e a disposición gradual dos mesmos xenérase un espazo afable, natural e, sobre todo, disfrutable. A zona de xogos queda independizada fisicamente da circulación de vehículos sen estrangular a espacialidade dos nenos e permitindo a distensión dos adultos con eles.








En primer lugar reposicionamos la piedra que compone el pavimento actual según un patrón ajustado a nuestras necesidades; para liberarla de su dependencia gravitatoria, levantándola y plegándola a nuestro antojo.




Al levantarse, el pavimento descubre lo que ocultaba: el terreno original. A pesar de tratarse del necesario espacio artificial en su entorno, la plaza asume con naturalidad la presencia de vegetación, favoreciendo la integración humana.




Se generan planos horizontales e inclinados que acogen el programa.




El principal y organizador fundamental de la propuesta: la gran antesala al Ayuntamiento. La piedra se separa del suelo y se eleva, permitiendo el acceso adaptado al edificio, y generando un espacio perteneciente y dependiente de él. Un espacio que admite la concentración de personas, y a la vez sirve de palco para cualquier clase de acto.




Otros planos se destinana a espacio de estar, relacionarse, leer, conversar... Y lo hacen con una variedad de escala que permite desde una conversación privada a dos hasta la reunión de un grupo de amigos.




Se aprovecha este mecanismo para liberar al parque infantil de su "enjaulamiento". Mediante la variación de lo pliegues y la disposición graudal de los mismos se genera un espacio afable, natural y, sobre todo, disfrutable. La zona de juegos queda independizada físicamente de la circulación de vehículos sin estrangular la espacialidad de los niños y permitiendo la distensión de los alumnos con ellos.

Vivenda rural






 Prantéxase unha dualidade entre a vivenda e o uso para agricultura a través da modificación da topografía do terreo. Debido á necesaria escavación para o acceso de vehículos, aprovéitase para converter o espazo de circulación e manobra nun curral semienterrado no que desenvolver as actividades ao aire libre, que se vincula directamente cun espazo multifuncional que acolle os vehículos, os apeiros de labranza, os barrís de viño e os almacéns de distintos produtos do campo.
O muro de contención e peche da parcela respecto do camiño de acceso, executado con gavións, prégase convirtíndose no contedor destes usos.
A meirande parte da terra extraída desta escavación, utilízase para elevar o terreo circundante á vivenda, permitindo o acceso a nivel dende as estancias interiores.
A vivenda aparece coma peza independente, executada en madeira de piñeiro galego natural tratada en autoclave; contrastando coa pedra pero conservando o carácter brutalista do conxunto.

Se plantea una dualidad entre la vivienda y el uso para agricultura a través de la modificación de la topografía del terreno.
Debido a la necesaria excavación para el acceso de vehículos, se aprovecha para convertir el espacio de circulación y maniobra en un corral semienterrado en el que desarrollar las actividades al aire libre, que se vincula directamente con un espacio multifuncional que acoge a los vehículos, los aperos de labranza, los barriles de vino y los almacenes de distintos productos del campo.
El muro de contención y cierre de la parcela respecto al camino de acceso, ejecutado con gaviones, se pliega convirtiéndose en el contenedor de estos usos.
La gran mayoría de la tierra extraída de esta excavación, se utiliza para elevar el terreno circundante a la vivienda, permitiendo el acceso a nivel desde las estancias interiores.
La vivienda aparece como pieza independiente, ejecutada en madera de pino gallego natural tratada en autoclave; contrastando con la piedra pero conservando el carácter brutalista del conjunto.

Vivenda para ocio en Pías







Unha arquitectura sinxela e modesta concebida para disfrutar o entorno directo dun modo discreto e respetuoso. Un espazo central que xoga partidas a distintos xogos con distintos xogadores: Playstation e mariola.






Unha vivenda relacionada profundamente co emprazamento, pensada para disfrutar do natural, comunicada directamente co xardín e a horta que a rodea.






Aprovéitase o socalco existente para xerar conexións a distintos niveis. Como actuación fundamental e eixo de todo o proxectoo: a creación dun matio na cota inferior. Concentra a vida da vivenda, que se volca cara el; e xenera a escala axeitada á privacidade necesaria.












Una arquitectura sencilla y modesta concebida para disfrutar el entorno directo de un modo discreto y respetuoso. Un espacio central que juega partidas a distintos juegos con distintos jugadores: Playstation y rayuela.






Una vivienda relacionada profundamente con el emplazamiento, pensada para disfrutar de lo natural, comunicada directamente con el jardín y la huerta que la rodea.






Se aprovecha el socalco existente para generar conexiones a distintos niveles. Como actuación fundamental y eje de todo el proyecto: la creación de un patio en la cota inferior. Concentra la vida de la vivienda, que se vuelca a él; y genera la escala apropiada a la privacidad necesaria.